PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen), vaak omschreven als “forever chemicals”, krijgen in Europa een steeds strengere regelgeving. Deze stoffen breken nauwelijks af, hopen zich op in het milieu en kunnen schadelijk zijn voor gezondheid en natuur. Daarom werkt de EU aan een grootschalige restrictie — en de stappen zijn inmiddels duidelijk zichtbaar.
Waarom wil de EU PFAS aanpakken?
De Europese Chemische Agentschap (ECHA) beschouwt PFAS als een van de grootste chemische uitdagingen van deze tijd. De zeer stabiele koolstof-fluorbindingen zorgen ervoor dat veel PFAS persistent zijn en zich ophopen in grond, water en levende organismen. Bovendien wordt PFAS op duizenden manieren toegepast: in textiel, verpakkingen, elektronica, non-stick pannen, brandblusschuim en meer.
Wat houdt het verbod precies in?
Er zijn meerdere belangrijke onderdelen in het EU‑plan:
- Universele PFAS-restrictie
- In januari 2023 hebben Denemarken, Duitsland, Nederland, Noorwegen en Zweden een grootschalig voorstel ingediend bij ECHA om een wijdverbreid verbod op PFAS in te voeren — niet slechts op een paar soorten, maar op een heel breed spectrum van deze stoffen.
- Op 20 augustus 2025 heeft ECHA een geactualiseerd voorstel gepubliceerd, op basis van meer dan 5.600 commentaren tijdens eerdere consultaties.
- De beoordeling door de wetenschappelijke commissies van ECHA wordt naar verwachting afgerond eind 2026.
- Beperking van PFAS in brandblusschuim
- Op 3 oktober 2025 heeft de Europese Commissie een verbod aangenomen op PFAS in brandbestrijdingsschuim onder de REACH-regelgeving.
- Dit is een belangrijke stap, omdat blusschuim al jarenlang een grote bron is van PFAS-vervuiling. Jaarlijks zou er tot wel 470 ton PFAS via blusschuim in het milieu kunnen komen.
- Er zijn overgangsperioden: afhankelijk van de toepassing duurt het tot 1 tot 10 jaar voordat volledige vervanging moet zijn doorgevoerd.
- Specifieke beperking van PFHxA
- De EU heeft daarnaast PFHxA (undecafluorohexaanzuur) en gerelateerde stoffen beperkt in consumentenproducten.
- Deze stoffen worden minder gebruikt in vitale industrieën (zoals halfgeleiders of groene waterstof), maar gebruikt in bijvoorbeeld textiel, cosmetica en verpakkingen – waarvoor alternatieven mogelijk zijn.
Belangrijke spelers en kritiek
De industrie zet flink in op lobbywerk. Milieuorganisaties klagen dat chemische bedrijven al vóór de invoering van de nieuwe regels druk uitoefenen om uitzonderingen te krijgen.
Tegelijk wijzen wetenschappers op het belang van een brede definitie van PFAS. Als de definitie te smal wordt, zouden veel gevaarlijke varianten buiten de regelgeving kunnen vallen.
Wat betekent dit voor Nederland?
- Nederland is mede-initiatiefnemer van het verbod: het Nederlandse Rijksoverheid noemt expliciet dat het samen met andere landen werkt aan een verbod op ruim tienduizend PFAS‑stoffen.
- Voor Nederlandse bedrijven betekent dit dat zij zich moeten voorbereiden op strengere wetgeving én langere overgangsperioden.
- Voor burgers en milieuorganisaties is het een belangrijke overwinning: de stap van restrictie op einzelne stoffen naar een veelomvattende aanpak – met potentie om toekomstige vervuiling structureel terug te dringen.
Wat zijn de volgende stappen?
- ECHA zal in lente 2026 de draft-opinie van haar Socio-Economic Analysis Committee (SEAC) openstellen voor publieke consultatie.
- Na deze publieke consultatie werkt SEAC aan een definitieve opinie, die naar verwachting eind 2026 zal worden aangenomen.
- De Europese Commissie besluit daarna over de uiteindelijke restrictieregelgeving.
- Ondertussen moeten bedrijven en overheden beginnen met het plannen van de overgang naar PFAS-vrije alternatieven, zeker in sectoren met hoge blootstelling of vervuilingsrisico.
Conclusie
Het EU-verbod op PFAS is geen ver-van-je-bedshow: het is een ambitieuze, brede poging om een van de meest hardnekkige vervuilende stoffen aan te pakken. De restricties op brandblusschuim zijn al aangenomen, en het grotere voorstel voor een universele PFAS-restrictie staat in de steigers. Voor Nederland – en heel Europa – kan dit leiden tot een omslag in hoe we omgaan met chemische veiligheid en milieuvervuiling.
Als je wil, kan ik deze tekst maken tot een artikel speciaal voor Zonderpfas.nl met SEO-koppen, call-to-action en lay-outadvies. Zal ik dat doen?
Over Zonderpfas.NL
Bij Zonderpfas.nl geloven we dat gezond leven begint met bewuste keuzes. Wij helpen je producten en merken te vinden die écht vrij zijn van PFAS en andere schadelijke stoffen – voor jou, je gezin en het milieu. Op ons platform delen we betrouwbare informatie, producttests en praktische tips om stap voor stap PFAS-vrij te leven.
Gebruikte bronnen voor dit artikel:
- ECHA – Per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) hot topic
https://echa.europa.eu/en/hot-topics/perfluoroalkyl-chemicals-pfas - RIVM – Volgende mijlpaal in universele PFAS-restrictieproces bereikt
https://www.rivm.nl/en/news/next-milestone-in-universal-pfas-restriction-process-completed - Cyprus EU-representatie – EU restrictie PFAS in brandblusschuim
https://cyprus.representation.ec.europa.eu/news/commission-restricts-use-forever-chemicals-firefighting-foams-2025-10-03_en - Transition Pathways – EU verbiedt PFHxA in consumentenproducten
https://transition-pathways.europa.eu/chemicals/cross-cutting-policy/eu-bans-pfhxa-use-everyday-products-curb-forever-chemicals - EURONEWS – Chemische industrie onder druk vanwege PFAS-lobby
https://www.euronews.com/my-europe/2025/01/15/chemicals-industry-accused-of-pre-emptive-strike-against-incoming-pfas-ban - Rijksoverheid – Regels voor PFAS in Nederland
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/pfas/regels-voor-pfas
